- Αρχική
- /
- Εκτίμηση Κινδύνου & Πρόγραμμα OiRA
Εκτίμηση Κινδύνου & Πρόγραμμα OiRA
Τι είναι το Πρόγραμμα OiRA
Το Πρόγραμμα OiRA (Online interactive Risk Assessment – Διαδικτυακό Διαδραστικό Εργαλείο Εκτίμησης Κινδύνου) βασίζεται σε μια διαδικτυακή πλατφόρμα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία (EU-OSHA), η οποία παρέχει τη δυνατότητα ανάπτυξης ψηφιακών εργαλείων OiRA για την εκτίμηση των κινδύνων για την υγεία και την ασφάλεια στους χώρους εργασίας ανά κλάδο.
Η ευρωπαϊκή ηλεκτρονική πλατφόρμα OiRA επιτρέπει σε χιλιάδες, κυρίως πολύ μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε ολόκληρη την Ε.Ε., να εκπονούν μόνες τους τις εκτιμήσεις επαγγελματικού κινδύνου, σε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή γλώσσα, δωρεάν και με έναν εύκολο, συστηματικό και τυποποιημένο τρόπο, αξιοποιώντας τα διαθέσιμα κλαδικά εργαλεία OiRA.
Την πλατφόρμα ανέπτυξε και διαχειρίζεται ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία (EU-OSHA) βάσει του ολλανδικού ψηφιακού εργαλείου εκτίμησης κινδύνων RI&E.
Το Πρόγραμμα OiRA μπορεί να θεωρηθεί ως η λύση του 21ου αιώνα στο δύσκολο έργο της προαγωγής της επαγγελματικής Υγείας και Ασφάλειας κυρίως στον χώρο των μικρομεσαίων και των πολύ μικρών επιχειρήσεων, αξιοποιώντας τα διαθέσιμα κλαδικά εργαλεία OiRA για την εκπόνηση της Μελέτης Εκτίμησης Επαγγελματικού Κινδύνου (Μ.Ε.Ε.Κ.).
Τα εργαλεία OiRA απευθύνονται κυρίως σε πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις (ΠΜΜΕ) που ενδέχεται να μην διαθέτουν τους πόρους ή την τεχνογνωσία στον τομέα της υγείας και ασφάλειας ώστε να εκτιμήσουν αποτελεσματικά τους κινδύνους. Διατίθενται δωρεάν. Ο στόχος τους είναι να ενθαρρύνουν τις ΠΜΜΕ να εκπονήσουν μια σωστή και ποιοτική ως προς το περιεχόμενό της Μελέτη Εκτίμησης Επαγγελματικού Κινδύνου, με βάση το πρότυπο εργαλείο που διατίθεται για τον κλάδο τους αλλά και τη δυνατότητα προσαρμογής του στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε επιχείρησης στον οικείο κλάδο οικονομικής δραστηριότητας.
Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία, τα OiRA έχουν πολλά πλεονεκτήματα, μεταξύ αυτών τα σημαντικότερα είναι:
- Διατίθενται δωρεάν και είναι εύχρηστα.
- Διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με την εθνική νομοθεσία για την Υ.Α.Ε.
- Εστιάζουν στην εξεύρεση πρακτικών λύσεων και παρέχουν τεχνική καθοδήγηση.
- Προσφέρουν εξειδικευμένη προσέγγιση για κάθε κλάδο.
Τα OiRA είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για τις ΠΜΜΕ γιατί κατευθύνουν τον χρήστη στην συστηματική -βήμα το βήμα- εκτίμηση όλων των κινδύνων που υπάρχουν στο χώρο του με στόχο την αυτόματη δημιουργία της τελικής Έκθεσης (Μελέτη Εκτίμησης Επαγγελματικού Κινδύνου) που εξάγεται σε μορφή doc αρχείου, καθώς και την αυτόματη δημιουργία του Σχεδίου Δράσης (το σύνολο των αναγκαίων μέτρων προστασίας και πρόληψης) που εξάγεται σε μορφή xls αρχείου. Τα αρχεία αυτά μπορεί να εκτυπωθούν ή να αποθηκευτούν σε ηλεκτρονική μορφή στον υπολογιστή του χρήστη, για έλεγχο από τους επιθεωρητές ασφάλειας και υγείας στην εργασία της Επιθεώρησης Εργασίας.
Αυτό που δίνει προστιθέμενη αξία στη χρήση των OiRA είναι η κλαδική τους προσέγγιση. Η τελική αναφορά καταγράφει τις αναγνωρισμένες πηγές/παράγοντες κινδύνου και τους σχετικούς κινδύνους, μια σύντομη περιγραφή του, την εκτίμηση της επικινδυνότητάς τους, τα επιλεγμένα μέτρα προστασίας και πρόληψης και σχετικό πληροφοριακό υλικό (π.χ. ισχύουσα νομοθεσία, φυλλάδια, τεχνικοί οδηγοί, videos, άλλες πηγές πληροφόρησης κ.λπ).
Επιπλέον υπάρχει προστασία των δεδομένων των χρηστών. Τα δεδομένα του OiRA για έναν χρήστη που δημιούργησε λογαριασμό για την εκπόνηση της Μελέτης Εκτίμησης Επαγγελματικού Κινδύνου μέσω ενός εργαλείου OiRA είναι προσβάσιμα μόνο από αυτόν.
Επίσης τα OiRA έχουν εξελισσόμενο -δυναμικό- περιεχόμενο, δηλαδή, το περιεχόμενό τους, όπως για παράδειγμα η νομοθεσία και άλλες πηγές πληροφόρησης, επικαιροποιούνται συνεχώς.
Επιπρόσθετα, τα OiRA χρησιμοποιούνται ως εκπαιδευτικά εργαλεία για την Υ.Α.Ε. και την εκτίμηση των κινδύνων (εκπαιδευτική/παιδαγωγική διάσταση) καθώς οι χρήστες τους εκπαιδεύονται για τους κινδύνους στον κλάδο τους και για το πώς να τους εκτιμήσουν μέσα από μια «βήμα-το-βήμα» συστηματική προσέγγιση η οποία παρέχει πληροφόρηση, ευαισθητοποίηση και τεχνική καθοδήγηση καθόλα τα στάδια της Εκτίμησης Κινδύνου, ενώ παράλληλα, εστιάζει στην εξεύρεση πρακτικών λύσεων με τη σύνταξη του Σχεδίου Δράσης, όπου περιλαμβάνονται τα αναγκαία μέτρα προστασίας και πρόληψης. Μέσα από αυτή την παιδαγωγική διαδικασία μπορούν να ωφεληθούν:
- Εργοδότες και εργαζόμενοι σε πολύ μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις των διαφόρων κλάδων οικονομικής δραστηριότητας, τόσο κατά τη γενικότερη διαχείριση των θεμάτων Υ.Α.Ε. όσο και ειδικότερα κατά την εκπόνηση της Μελέτης Εκτίμησης Επαγγελματικού Κινδύνου.
- Εκπαιδευτκοί και μαθητές κυρίως από τον χώρο της δευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης, νέοι που συμμετέχουν σε προγράμματα μαθητείας, καθώς και εκπαιδευτικοί και φοιτητές από τον χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Επιπλέον τα OiRA μπορούν να χρησιμοποιηθούν για σκοπούς επαγγελματικής κατάρτισης και δια βίου μάθησης, μέσα από προγράμματα για την Υ.Α.Ε. που παρέχουν τα δημόσια και ιδιωτικά Κέντρα δια Βίου Μάθησης. Για παράδειγμα, οι μελλοντικοί ή οι υφιστάμενοι επαγγελματίες (κομμωτές, αρτοποιοί, κ.λπ.) με τη διεξαγωγή της εκτίμησης των επαγγελματικών κινδύνων μέσω της πρόσβασης στο εργαλείο και της περιήγησής τους στις διάφορες ενότητες και στάδια της όλης διαδικασίας, μπορούν να ενημερωθούν, να εξοικειωθούν και να διαχειριστούν αποτελεσματικά του βασικούς κινδύνους για την Υ.Α.Ε. που αφορούν γενικότερα στον κλάδο τους αλλά και ειδικότερα στην επιχείρησή τους.
Επισκεφθείτε τη σελίδα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Υγεία στην
Εργασία για τα εργαλεία OiRA
Η εκτίμηση των κινδύνων είναι η βάση για την επιτυχή διαχείριση της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία και το κλειδί για τη μείωση των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών. Εάν εφαρμοστεί με τον κατάλληλο τρόπο, μπορεί να βελτιώσει την υγεία και την ασφάλεια στο εργασιακό περιβάλλον, καθώς και τις επιδόσεις των επιχειρήσεων. Στην Ευρώπη η υγεία και η ασφάλεια των εργαζομένων προστατεύονται μέσω της εκτίμησης και της διαχείρισης των κινδύνων στην εργασία. Οι εργοδότες έχουν τη νομική υποχρέωση να διασφαλίζουν την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων σε κάθε πτυχή που σχετίζεται με την εργασία τους και να διεξάγουν εκτίμηση των κινδύνων, εκπονώντας τη Μελέτη Εκτίμησης Κινδύνου. Ως εκ τούτου, κάθε επιχείρηση πρέπει να διεξάγει εκτίμηση των κινδύνων και να καταρτίζει ένα σχέδιο δράσης με τα αναγκαία μέτρα προστασίας και πρόληψης. Προϋπόθεση για τη διεξαγωγή μιας αποτελεσματικής εκτίμησης των κινδύνων στον χώρο εργασίας είναι όλοι οι συμμετέχοντες σε αυτήν να αντιλαμβάνονται σαφώς:
- το νομικό πλαίσιο και τις σχετικές έννοιες,
- τη διαδικασία που εφαρμόζεται για την εκτίμηση των κινδύνων,
- τον ρόλο που διαδραματίζουν οι βασικοί παράγοντες που συμμετέχουν στη διαδικασία.
Οι εργαζόμενοι ή/και οι εκπρόσωποί τους έχουν δικαίωμα συμμετοχής στις διαβουλεύσεις σχετικά με τις εφαρμοστέες ρυθμίσεις και δικαίωμα συμμετοχής στην διαδικασία εκτίμησης των κινδύνων.
Η κοινή Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία προβλέπει την ανάπτυξη απλών εργαλείων που διευκολύνουν τη διενέργεια εκτίμησης κινδύνου στους χώρους εργασίας. Μετά την έγκριση της ευρωπαϊκής οδηγίας-πλαισίου το 1989, η εκτίμηση κινδύνου έγινε οικεία έννοια στο πλαίσιο της οργάνωσης της πρόληψης των κινδύνων στους χώρους εργασίας, με εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη να διενεργούν πλέον εκτίμηση των κινδύνων στους χώρους εργασίας τους ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετά στοιχεία από τα οποία προκύπτει ότι οι πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις παρουσιάζουν ορισμένες αδυναμίες όσον αφορά τη διαδικασία της διενέργειας εκτίμησης των κινδύνων στους χώρους εργασίας τους, αλλά και γενικότερα την υιοθέτηση πολιτικής πρόληψης των κινδύνων. To Πρόγραμμα OiRA, μέσω της ανάπτυξης και δωρεάν διάθεσης των διαδικτυακών, διαδραστικών εργαλείων OiRA σε επίπεδο κλάδου οικονομικής δραστηριότητας, στοχεύει στην αντιμετώπιση αυτών των αδυναμιών.
Η αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα του Προγράμματος και των ψηφιακών εργαλείων OiRA στη βελτίωση της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων σε χώρους εργασίας πολύ μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων/οργανισμών και η παράλληλη συμβολή τους στη μείωση του διοικητικού φόρτου, καθιστούν το Πρόγραμμα OiRA δυνητικό εργαλείο στρατηγικής σημασίας. Το Πρόγραμμα OiRA είναι πολύ σημαντικό για την επίτευξη των ακόλουθων στόχων της κοινής ευρωπαϊκής στρατηγικής για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία (ΥΑΕ):
- διασφάλιση της σωστής εφαρμογής της νομοθεσίας για την ΥΑΕ και βελτίωση του υφιστάμενου επιπέδου συμμόρφωσης των επιχειρήσεων/οργανισμών,
- υποστήριξη μικρομεσαίων και πολύ μικρών επιχειρήσεων (ΜΜΕ & ΠΜΜΕ) στην εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας ΥΑΕ,
- ανάπτυξη απλών εργαλείων για τη διευκόλυνση της διενέργειας εκτίμησης κινδύνου.
Ωστόσο, η αξιοποίηση των εν λόγω δυνατοτήτων προϋποθέτει ότι το κάθε εργαλείο είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε διαφορετικούς κλάδους και διαφορετικές χώρες, καθώς και ότι υποστηρίζεται από μια στρατηγική προαγωγής του, η οποία θα συνδράμει στην διάδοση και υποστήριξη της χρήσης των εργαλείων ανάμεσα στους δυνητικούς χρήστες τους, κυρίως από τις μικρομεσαίες και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις συγκεκριμένων κλάδων οικονομικής δραστηριότητας.
Οι στόχοι του Προγράμματος OiRA αφορούν σε τρία διαφορετικά επίπεδα: Σε μακρο-επίπεδο (ΕΕ/οργανισμοί) το Πρόγραμμα OiRA έχει ως στόχο:
- την αύξηση του αριθμού των πολύ μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Ευρώπη που εφαρμόζουν διαδικασίες εκτίμησης και διαχείρισης των κινδύνων στους χώρους εργασίας τους,
- τη συμβολή (με τη διενέργεια κατάλληλης εκτίμησης κινδύνου) στη μείωση του αριθμού των εργατικών ατυχημάτων και των ασθενειών που σχετίζονται με την εργασία και στη βελτίωση των εργασιακών συνθηκών,
- την ενθάρρυνση των φορέων (μέσω του κοινωνικού διαλόγου σε επίπεδο ΕΕ/κρατών μελών) να αναπτύξουν, υλοποιήσουν και επικαιροποιήσουν τα ψηφιακά εργαλεία OiRA για κάθε συγκεκριμένο κλάδο,
- τη δημιουργία μιας κοινότητας OiRA (για την προώθηση ανταλλαγής εμπειριών, περιεχομένου κ.λπ. μεταξύ των μελών της κοινότητας),
- την παροχή βοήθειας (μέσω της διενέργειας κατάλληλης εκτίμησης κινδύνου) σε επιχειρήσεις, προκειμένου αυτές να καταστούν πιο ανταγωνιστικές (μειώνοντας τα κόστη που προκύπτουν από τα εργατικά ατυχήματα και τις ασθένειες που σχετίζονται με την εργασία, μειώνοντας το ποσοστό των αναρρωτικών αδειών κ.λπ.).
Σε μεσο-επίπεδο (εθνικές αρχές/κοινωνικοί εταίροι) το Πρόγραμμα OiRA έχει ως στόχο:
- την ανάπτυξη, υλοποίηση και επικαιροποίηση ενός απλού εργαλείου για τη διενέργεια εκτίμησης κινδύνου, το οποίο απευθύνεται σε πολύ μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις (για τα μέλη και τους συνδεδεμένους φορείς τους),
- την παροχή πρακτικών εργαλείων OiRA σε πολύ μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις μέσω των δικτυακών τους τόπων,
- τη συμβολή στον στόχο κάθε κράτους, αναφορικά με τη μείωση του αριθμού των εργατικών ατυχημάτων και των ασθενειών που σχετίζονται με την εργασία, θέτοντας στη διάθεση των επιχειρήσεων τα ψηφιακά εργαλεία OiRA,
- την (εκ νέου) υποστήριξη των επιχειρήσεων σε θέματα επαγγελματικής υγείας και ασφάλειας, σε συνδυασμό με την παροχή των ψηφιακών εργαλείων OiRA.
Σε μικρο-επίπεδο (επιχειρήσεις εκάστοτε κλάδου) το Πρόγραμμα OiRA έχει ως στόχο:
- τη διασφάλιση της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων (γενικό καθήκον εργοδοτών, επιχειρήσεων) μέσω της υιοθέτησης και εφαρμογής των ψηφιακών εργαλείων OiRA για τη διαδικασία της διενέργειας εκτίμησης κινδύνου,
- την παροχή βοήθειας σε επιχειρήσεις ώστε να επωφελούνται από ένα διαρκώς επικαιροποιημένο, εύκολο στη χρήση και επικυρωμένο από εθνικές αρχές ΥΑΕ ψηφιακό εργαλείο OiRA εκτίμησης των κινδύνων για κάθε κλάδο,
- τη διασαφήνιση της διαδικασίας διενέργειας εκτίμησης κινδύνου,
- την εφαρμογή συγκεκριμένου για κάθε κλάδο εργαλείου σε επίπεδο επιχείρησης/παραγωγής (ο εργοδότης εκτιμά τους κινδύνους στους χώρους εργασίας, συντάσσει το σχέδιο δράσης, το προσαρμόζει ανά τακτά χρονικά διαστήματα, θέτει εκ νέου προτεραιότητες και αναλαμβάνει δράση),
- τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας με τη χρήση του εργαλείου εκτίμησης των επαγγελματικών κινδύνων, βελτιώνοντας παράλληλα τις επιδόσεις των επιχειρήσεων.
Σε ό,τι αφορά το κοινό στο οποίο στοχεύει το Πρόγραμμα OiRA, είναι σημαντικό να γίνει διάκριση μεταξύ:
- των ενδιάμεσων φορέων του EU-OSHA σε επίπεδο ΕΕ ή κρατών μελών (π.χ. οι εθνικές αρχές ΥΑΕ και οι κοινωνικοί εταίροι/φορείς που αναπτύσσουν συγκεκριμένα ψηφιακά εργαλεία OiRA) και
- των τελικών χρηστών (δυνητικά τα εκατομμύρια πολύ μικρές και μικρομεσαίες Επιχειρήσεις/οργανισμοί στην ΕΕ-27).
Στους ενδιάμεσους φορείς του EU-OSHA περιλαμβάνονται:
- τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και η Νορβηγία, η Ισλανδία και το Λιχτενστάιν,
- δημόσιοι φορείς που ασχολούνται με τα θέματα ΥΑΕ,
- οι 40 περίπου επίσημα αναγνωρισμένοι ευρωπαϊκοί κλαδικοί οργανισμοί των κοινωνικών εταίρων στον τομέα της ΥΑΕ που συμμετέχουν στον κοινωνικό διάλογο σε επίπεδο ΕΕ,
- οι κοινωνικοί εταίροι σε επίπεδο κρατών μελών.
Για ποιους τελικούς χρήστες προορίζεται το Πρόγραμμα OiRA; Το Πρόγραμμα και τα ψηφιακά εργαλεία OiRA έχουν σχεδιαστεί ώστε να είναι πιο επωφελή για τις μικρότερες επιχειρήσεις. Το Πρόγραμμα OiRA έχει αναπτυχθεί για να τους προσφέρει εξειδικευμένη στήριξη στην εκτίμηση των επαγγελματικών κινδύνων και να τις βοηθά στην εκπόνηση τεκμηριωμένης εκτίμησης των κινδύνων (γραπτή Μελέτη Εκτίμησης του Επαγγελματικού Κινδύνου, Μ.Ε.Ε.Κ.), όπου περιλαμβάνεται Σχέδιο Δράσης (μέτρα πρόληψης και προστασίας) προσαρμοσμένο στις ανάγκες κάθε επιχείρησης/οργανισμού. Ωστόσο, το OiRA μπορεί να χρησιμοποιηθεί από οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για την εκτίμηση των κινδύνων σχετικών με την υγεία και την ασφάλεια που ενδεχομένως ελλοχεύουν στον χώρο εργασίας του. Επιπρόσθετα, τα εργαλεία OiRA αξιοποιούνται ως εκπαιδευτικά εργαλεία στο πλαίσιο της προαγωγής και ενσωμάτωσης των βασικών αρχών ΥΑΕ στους τομείς της εκπαίδευσης, της επαγγελματικής κατάρτισης (συμπεριλαμβανομένης της μαθητείας) και της δια βίου μάθησης, έχοντας ως απώτερο σκοπό την ανάπτυξη, καλλιέργεια και προαγωγή νοοτροπίας πρόληψης των κινδύνων:
α) σε μαθητές και εκπαιδευτικούς από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, σε νέους και εκπαιδευτικούς που συμμετέχουν σε προγράμματα μαθητείας καθώς και σε φοιτητές και εκπαιδευτικούς από την τριτοβάθμια εκπαίδευση, και
β) σε εργοδότες ή εργαζόμενους οι οποίοι προκειμένου να αναλάβουν το ρόλο και τα καθήκοντα του Τεχνικού Ασφάλειας στην επιχείρησή τους (εφόσον πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις, σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται από την εθνική νομοθεσία για την ΥΑΕ), παρακολουθούν προγράμματα επιμόρφωσης Γ΄ και Β΄ κατηγορίας που διοργανώνουν δομές επαγγελματικής κατάρτισης για την ΥΑΕ και στο πλαίσιο αυτό ενημερώνονται για τη χρησιμότητα και μαθαίνουν πώς να αξιοποιούν στην πράξη τα ψηφιακά εργαλεία OiRA.
Όλες οι προαναφερθείσες κατηγορίες, έστω και για διαφορετικούς σκοπούς, συνιστούν επίσης δυνητικούς τελικούς χρήστες των ψηφιακών εργαλείων OiRA.
Υπάρχουν μια σειρά στάδια (φάσεις) για την ολοκλήρωση της διαδικασίας εκτίμησης των κινδύνων με χρήση του ψηφιακού εργαλείου OiRA, όπως αυτά παρουσιάζονται στη συνέχεια:
Προετοιμασία & Συμμετοχή των εργαζομένων: ορισμένα εργαλεία περιέχουν ερωτήσεις σχετικές με την κατάσταση της επιχείρησής σας, οι οποίες σας βοηθούν να προσαρμόσετε το πρότυπο κλαδικό εργαλείο στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Όταν απαντήσετε στις ερωτήσεις που αφορούν το προφίλ της επιχείρησής σας, το εργαλείο θα προσαρμοστεί στη συγκεκριμένη κατάστασή σας και θα σας παρουσιάσει τις θεματικές ενότητες του συγκεκριμένου κλαδικού εργαλείου OiRA που ισχύουν στην περίπτωσή σας. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι κάθε εκτίμηση των κινδύνων στην εργασία πρέπει να διεξάγεται με την ενεργό συμμετοχή των εργαζομένων. Το εργαλείο σας επιτρέπει να εκτυπώσετε το πλήρες κείμενο της εκτίμησης των κινδύνων ή μέρη αυτής για να ενημερώσετε τους εργαζόμενους ανάλογα με την εργασία και τα καθήκοντα που τους έχουν ανατεθεί και να λάβετε τις παρατηρήσεις τους.
Αναγνώριση των πηγών/παραγόντων κινδύνου και των σχετικών κινδύνων: Το εργαλείο OiRA θα παρουσιάσει μια σειρά από πηγές/παράγοντες κινδύνου και τους σχετικούς δυνητικούς κινδύνους για την ΥΑΕ ή προβλήματα που θα μπορούσαν να προκύψουν στον χώρο εργασίας σας. Απαντώντας με ναι ή όχι στις δηλώσεις/ερωτήσεις (δηλώσεις κινδύνου) που σας παρουσιάζονται, δηλώνετε εάν υφίστανται τέτοιου είδους κίνδυνοι ή προβλήματα στην επιχείρησή σας. Έχετε επίσης τη δυνατότητα να αποφασίσετε να παρακάμψετε μια ερώτηση, αναβάλλοντας την απάντησή σας για κάποια άλλη χρονική στιγμή.
Αξιολόγηση: ορισμένα εργαλεία OiRA σας ζητούν να αξιολογήσετε το βαθμό επικινδυνότητας και να ιεραρχήσετε με αυτή τη διαδικασία τη σειρά προτεραιότητας με την οποία θα διαχειριστείτε τους κινδύνους που έχετε ήδη αναγνωρίσει, λαμβάνοντας απόφαση για τα αναγκαία μέτρα προστασίας και πρόληψης. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να το επιχειρήσετε, ανάλογα με τις αποφάσεις των εθνικών αρχών/εταίρων που είναι υπεύθυνοι για την ανάπτυξη κάθε εργαλείου OiRA και την εκάστοτε προσέγγισή τους. Επίσης, ορισμένα εργαλεία παρουσιάζουν αυτόματα τους κινδύνους κατά σειρά προτεραιότητας, την οποία όμως έχετε τη δυνατότητα να τροποποιήσετε ή να διατηρήσετε, ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν στην επιχείρηση ή τον οργανισμό σας.
Σχέδιο δράσης: για κάθε κίνδυνο που έχει αναγνωρισθεί ότι υφίσταται και έχει αξιολογηθεί στην επιχείρηση ή τον οργανισμό σας, το εργαλείο σας καλεί να αποφασίσετε για ένα ή περισσότερα μέτρα για την εξάλειψη ή τη μείωση του κινδύνου. Τα περισσότερα εργαλεία θα σας προτείνουν κάποια μέτρα προστασίας και πρόληψης. Μπορείτε επίσης σε κάθε περίπτωση να επιλέξετε να εισαγάγετε τα δικά σας μέτρα.
Έκθεση: έχετε τη νομική υποχρέωση να τεκμηριώσετε γραπτά την εκτίμηση των κινδύνων (Μελέτη Εκτίμησης Επαγγελματικού Κινδύνου) που έχετε εκπονήσει, εκτυπώνοντας την αυτόματα παραγόμενη από το εργαλείο OiRA έκθεση (αρχείο σε μορφή doc), την οποία και θα υπογράψει ο ασκών καθήκοντα Τεχνικού Ασφάλειας στην επιχείρηση ή τον οργανισμό σας. Παράλληλα μπορείτε να διατηρείτε σε ηλεκτρονική μορφή αρχείο με την αρχική εκτίμηση των κινδύνων στην επιχείρηση ή τον οργανισμό της αλλά και τις τυχόν επικαιροποιήσεις της που θα πραγματοποιήσετε στο μέλλον. Μην ξεχνάτε ότι σε κάθε περίπτωση, η Μελέτη Εκτίμησης Επαγγελματικού Κινδύνου που έχετε εκπονήσει θα πρέπει να εφαρμόζεται στην πράξη. Επίσης, το εργαλείο OiRA δημιουργεί αυτόματα ένα ηλεκτρονικό αρχείο (Σχέδιο Δράσης) σε μορφή xls, με όλες τις πληροφορίες που έχετε επιλέξει ή εισάγει και αφορούν στα αναγκαία μέτρα προστασίας και πρόληψης. Επιπρόσθετα, στο εργαλείο, στην ενότητα που αφορά στη σύνταξη της έκθεσης, θα βρείτε μια σειρά αρχεία που παράγονται επίσης αυτόματα και τα οποία θα σας βοηθήσουν να παρακολουθείτε και να ελέγχετε στην πράξη:
- τις διάφορες πηγές/παράγοντες κινδύνου και τους σχετικούς κινδύνους που αναγνωρίστηκαν και αξιολογήθηκαν με βάση τα ευρήματα της Μελέτης Εκτίμησης Επαγγελματικού Κινδύνου που έχετε εκπονήσει, καθώς και
- τις δράσεις/τα μέτρα που έχετε αποφασίσει να εφαρμόσετε για την εξάλειψη ή τη μείωση των αναγνωρισμένων κινδύνων.
Δεν είναι δυνατόν να πει κανείς πόσο χρόνο θα χρειαστείτε εν γένει για την εκπόνηση της εκτίμησης κινδύνου, καθώς τα εργαλεία διαφέρουν ανάλογα με τον κλάδο οικονομικής δραστηριότητας και τη χώρα. Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι από τεχνικής άποψης έχετε η δυνατότητα να αφιερώσετε όσο χρόνο χρειάζεστε για την εκπόνηση μιας εκτίμησης και στη συνέχεια να επιστρέψετε σε αυτήν οποιαδήποτε άλλη στιγμή το θελήσετε στο μέλλον, π.χ. όταν θα έχετε συλλέξει τις αναγκαίες πληροφορίες ή θα έχετε κάνει τους απαραίτητους ελέγχους στους χώρους εργασίας σας, συνεχίζοντας από το σημείο όπου σταματήσατε.
Δεν χρειάζεστε καμία ειδική προετοιμασία για να αρχίσετε να χρησιμοποιείτε ένα ψηφιακό εργαλείο OiRA, εκτός φυσικά από το να συγκεντρώσετε τις αναγκαίες πληροφορίες. Επιπρόσθετα, πρέπει να αφιερώσετε λίγο χρόνο για να σκεφθείτε ποιος είναι αρμόδιος να εκπονήσει τη μελέτη εκτίμησης κινδύνου και ποιοι και πόσοι εργαζόμενοι θα συμμετάσχουν στη διαδικασία.
Η γενική εφαρμογή που επιτρέπει τη δημιουργία ψηφιακών εργαλείων OiRA σε επίπεδο κλάδου οικονομικής δραστηριότητας διατίθεται δωρεάν από τον EU-OSHA στους ενδιάμεσους φορείς που ενδιαφέρονται να αναπτύξουν τα δικά τους ψηφιακά εργαλεία OiRA. Σε αυτή την περίπτωση, η ανάπτυξη ακολουθεί μια προσέγγιση από «κάτω προς τα πάνω» και από «πάνω προς τα κάτω».
Προσέγγιση από «κάτω προς τα πάνω»:
- Οι κοινωνικοί εταίροι/κυβερνήσεις/δημόσιοι οργανισμοί σε επίπεδο κρατών μελών αναπτύσσουν τα εργαλεία τους.
- Εάν οι κυβερνήσεις/δημόσιοι οργανισμοί επιθυμούν να αναπτύξουν ένα γενικό ή ένα εξειδικευμένο εργαλείο, στη διαδικασία επιδιώκεται να συμμετέχουν ενεργά και οι κοινωνικοί εταίροι.
Προσέγγιση από «πάνω προς τα κάτω»:
- Οι κοινωνικοί εταίροι της ΕΕ από έναν συγκεκριμένο κλάδο αναπτύσσουν ένα «κλαδικό εργαλείο σε επίπεδο ΕΕ» (στα αγγλικά, με παραπομπές στη νομοθεσία της ΕΕ).
- Οι κοινωνικοί εταίροι σε επίπεδο κρατών μελών καλούνται να προσαρμόσουν το εργαλείο αυτό σε εθνικό επίπεδο (γλώσσα, νομοθεσία).
Σε κάθε περίπτωση και για τη λήψη περισσότερων πληροφοριών, θα πρέπει πρώτα να επικοινωνήσετε τον Εθνικό Εστιακό Πόλο για τα θέματα ΥΑΕ, ο οποίος αποτελεί τον επίσημο διαχειριστή της ανάπτυξης και προαγωγής των ψηφιακών εργαλείων OiRA στη χώρα μας.
Το Πρόγραμμα OiRA βασίζεται στο επιτυχημένο ολλανδικό πρόγραμμα ανάπτυξης ψηφιακών εργαλείων για την εκτίμηση των κινδύνων στην εργασία, το «RI&E», το οποίο διατίθεται πλέον σε περισσότερες από 180 κλαδικές εκδόσεις/παραλλαγές, καθεμιά εκ των οποίων είναι ειδικά σχεδιασμένη για τις ανάγκες ενός συγκεκριμένου κλάδου. Συνεπώς, το Πρόγραμμα OiRA έχει αναπτυχθεί με βάση ένα ήδη επιτυχημένο μοντέλο σε εθνικό επίπεδο. Επιπλέον, το ενδιαφέρον που έχει προκύψει για το Πρόγραμμα OiRA τόσο σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό επίπεδο είναι πολύ μεγάλο, γεγονός που καταδεικνύει σαφώς την αναγκαιότητα του εν λόγω εργαλείου.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός EU-OSHA προάγει το Πρόγραμμα και τα εργαλεία OiRA στους ενδιάμεσους φορείς μέσω:
- της παροχής γενικών πληροφοριών σχετικά με το Πρόγραμμα OiRA και τον τρόπο ανάπτυξης συγκεκριμένων ψηφιακών εργαλείων OiRA διαθέσιμων στον δικτυακό τόπο του EU-OSHA,
- της παρουσίασης του Προγράμματος και των ψηφιακών εργαλείων OiRA στους Εθνικούς Εστιακούς Πόλους του EU-OSHA για την προαγωγή του εργαλείου σε επίπεδο κρατών μελών,
- της παρουσίασης του Προγράμματος και των ψηφιακών εργαλείων OiRA σε διασκέψεις, σεμινάρια, στις συνεδριάσεις ολομέλειας του κοινωνικού διαλόγου στους κόλπους της ΕΕ, σε συναφείς ΓΔ της Επιτροπής κ.λπ.,
- αποστολών του προσωπικού του EU-OSHA σε ενδιαφερόμενα κράτη μέλη (εθνικές αρχές, δημόσιοι φορείς κ.λπ.) για την παρουσίαση του τρόπου λειτουργίας του Προγράμματος και των ψηφιακών εργαλείων OiRA,
- αποστολών του EU-OSHA σε οργανισμούς κοινωνικών εταίρων της ΕΕ διαφόρων κλάδων οικονομικής δραστηριότητας για την παρουσίαση του Προγράμματος και των ψηφιακών εργαλείων OiRA. Οι ενδιάμεσοι φορείς του EU-OSHA αναλαμβάνουν να διαμορφώσουν τις στρατηγικές μάρκετινγκ για την προαγωγή και διάδοση των δικών τους εργαλείων OiRA, ο δε EU-OSHA τους βοηθά στην υλοποίηση των στρατηγικών τους και τους παρέχει:
- οδηγό σχετικά με τη διάδοση του Προγράμματος και των ψηφιακών εργαλείων OiRA παρουσιάζοντας τις διάφορες στρατηγικές μέσα από πρακτικές περιπτωσιολογικές μελέτες,
- πόρους, συμπεριλαμβανομένων των υφιστάμενων εξωτερικών συνεργατών του, για την προαγωγή των εργαλείων μόλις αυτά δημοσιευθούν σε επίπεδο κρατών μελών.
Μετά την τεχνική ανάπτυξη του πρώτου πιλοτικού εργαλείου το 2009 (κλάδος κομμωτηρίων, Κύπρος), ο EU-OSHA εφαρμόζει από το 2010 σε επίπεδο ΕΕ (σε συνεργασία με ορισμένες επιτροπές κλαδικού κοινωνικού διαλόγου), αλλά και σε επίπεδο κρατών μελών (σε συνεργασία με διάφορα κράτη μέλη και τις εθνικές αρχές ΥΑΕ), το μοντέλο ανάπτυξης και προαγωγής του Προγράμματος και των ψηφιακών εργαλείων OiRA καθώς και της ανάπτυξης κατάλληλων υπηρεσιών υποστήριξης και καθοδήγησης προς όλους τους ενδιαφερόμενους.